Hoe een onrustig hoofd een onrustige huid creëerde

Geschreven door Mandy

In 2000 ging ik met vriendinnen naar een beautysalon. Toen werd ik geëpileerd en dat ben ik vervolgens zelf blijven doen. Ik was onzeker over mijn uiterlijk en dacht dat epileren nodig was. Op een gegeven moment was het een ritueel om na school te epileren. Het was mijn manier om de spanning van de schooldag kwijt te kunnen.

Mijn OCD is in die tijd ontstaan. Skin-picking ofwel dermatillomanie (ziekelijk aan je huid pulken) en trichotillomanie (haren uittrekken) komen vaak voor bij mensen met OCD.

Mijn gereedschap

Het bleef niet bij mijn wenkbrauwen. Met mijn “heilige” pincet haal ik nu ook haartjes weg op andere lichaamsdelen, zoals op mijn kuiten. Ingegroeide haartjes vind ik verschrikkelijk. Ik maak de huid dan kapot en “bevrijd” het haartje. De drang om dit te doen, is zó op de voorgrond aanwezig, dat ik me nergens anders meer op kan concentreren.

De schaar is ook een geliefd voorwerp. Ik knip uiteinden van haartjes af die geen kleur hebben, een krul hebben of te lang zijn (hoofdhaar, haar op armen, wimpers en wenkbrauwen). Die haartjes zijn kleine stoorzendertjes en die “moet” ik weghalen. Ik knip verder nagels en eelt. Als kind knipte ik zelfs een moedervlek af, want die vond ik vies en lelijk.

Op mijn bovenarmen heb ik keratosis pilaris: de haartjes komen niet door de hoornlaag, waardoor ze ingroeien en er bultjes ontstaan. Ik krab ze open of schraap er over met een schaar of mes. Soms smeer ik er middeltjes op, maar die helpen niet. Ik kan er niet goed bij en dat vind ik onverdraaglijk. Alsof je jeuk hebt aan je grote teen terwijl je in een vergadering zit die nog twee uur duurt. Ik vind het ook erg dat ik niet bij mijn rug kan. Ik visualiseer regelmatig dat ik mijn handen en hoofd losmaak van mijn lijf en dan ga skin-picken op het normaal onbegaanbare gebied.

Mijn pincet, uitvergrootspiegeltje en nagelschaartje liggen nu in de berging, zodat ik er niet zomaar bij kan. Mijn handen kan ik helaas niet wegleggen, waardoor ik voortdurend aan het friemelen ben. Met mijn nagels druk ik onzuiverheden uit in mijn gezicht, krab ik korstjes open, schraap ik over mijn hoofdhuid en over mijn tong en wangen. Ik bijt en vijl mijn nagels meerdere keren per dag. Ik zie dan storende hoekjes en haakjes of vind een nagel langer dan de nagel aan de andere hand en verdraag die ongelijkheid niet. Ook zie ik mee-eters, ongewenste haren en andere ongenode gasten bij anderen. “Druk ze uit!” zou ik willen schreeuwen.

Waarom?

Al deze handelingen doe ik gedurende de hele dag. Soms plan ik het, maar over het algemeen is het impulsief. Dan sta ik bijvoorbeeld te koken en houd ik spontaan mijn armen boven het vuur, zodat de uiteinden van de haartjes verbranden. Er gaan veel uren in zitten, maar dan doe ik ondertussen vaak wat anders. Ik kan geen spiegel voorbij gaan zonder mijn gezicht te checken en ik duik haast in de spiegel.

Het is een automatisme geworden. Als ik klaar ben, zit mijn huid vol rode plekjes en regelmatig ook onder het bloed. De wondjes in mijn gezicht vallen het meeste op. Onder mijn kleding schuilt echter op veel plekken een beschadigde huid. Ik schaam me erg voor mijn lichaam. Wat zou ik graag van top tot teen een nieuwe gezonde huid willen!

Ik kan het gepulk gewoonweg niet laten. Het is mijn manier om te ontspannen. Het is een soort van trance. Het geeft daarnaast tijdinvulling, waardoor ik iets anders uit kan stellen, bijvoorbeeld het naar bed gaan (want ik kan vast weer niet slapen). Daarnaast haal ik voor mijn gevoel vuil uit mijn lichaam en dat voelt als opluchting. Dat geldt ook voor ongewenste haartjes. Ik houd niet van haar. Mijn spanning en onrust dalen op het moment dat ik aan skin-picking doe.

Stoppen

Ik heb al vaak geprobeerd om te stoppen, maar langer dan een dag houd ik het vaak niet uit. Ik heb scherpe voorwerpen verstopt, andere dingen gedaan om met mijn handen bezig te zijn (borduren, masseren etc.), spiegels weggehaald, positieve briefjes op de spiegel gehangen, een beloningssysteem gemaakt, anderen als stok achter de deur gevraagd en nog meer dingen. Tot nog toe heeft er nog niet veel geholpen, want de drang en de voordelen zijn te groot.

Vaak wordt gedragstherapie toegepast en soms medicatie. Beiden hebben mij helaas niet geholpen. Gedragstherapie gaat over gedrag en verstand en minder over kernproblematiek. Hoe kan je bovendien iets afnemen van iemand, als hij er niets voor in de plaats heeft?

Voorlopig accepteer ik skin-picking als onderdeel van mijn leven, maar ooit komt er een dag dat ik er (grotendeels) vanaf kom en dat ik op een gezonde manier kan ontspannen.

Reactie Menno Oosterhoff

Mandy schreef eerder de gastblog De ondraaglijke scheefheid van het bestaan over Just Right OCD. Op dit moment wordt er gewerkt aan de Engelse documentaire Trichtster over trichotillomanie. Bekijk de trailer en volg de ontwikkelingen op www.trichster.com.